Białe upławy w ciąży zwykle nie świadczą o żadnym zagrożeniu dla mamy i dziecka. Jeśli jednak mają nietypową konsystencję lub inny kolor, mogą oznaczać infekcję grzybiczą, na którą kobiety ciężarne są szczególnie podatne. Chociaż to zwykle nic groźnego, wymaga leczenia. Dlatego po zauważeniu nieprawidłowych upławów w ciąży wizyta u ginekologa jest koniecznością. Dowiedz się więcej o upławach w czasie ciąży!
Czy w ciąży ma się upławy? O czym świadczy bezwonny śluz w ciąży?
Tak, upławy występują u kobiet w ciąży. Mlecznobiały, obfity śluz, bezwonny lub o łagodnym zapachu, jest wynikiem zmian fizjologicznych, jakie zachodzą w organizmie kobiety spodziewającej się dziecka. W tym czasie naturalnie zwiększa się ilość wydzieliny pochwowej (upławów, leukorrhea), co ma znaczenie ochronne.
Z jednej strony zwiększona ilość wydzieliny z pochwy sprzyja utrzymaniu równowagi flory bakteryjnej, a z drugiej zabezpiecza kanał rodny i szyjkę macicy przed zakażeniami w trakcie ciąży. Na upławy warto przygotować się już we wczesnej ciąży. Trzeba jednak kontrolować ich ilość oraz konsystencję, ponieważ w części przypadków obfita wydzielina z pochwy zauważona na bieliźnie może być jednym z objawów infekcji.
Upławy na początku ciąży jako naturalne zjawisko fizjologiczne
Zwiększona ilość wydzieliny pochwowej występuje już w dniach spodziewanej miesiączki, której brak zwiastuje szczęśliwą nowinę. Fizjologiczne upławy w ciąży przeważnie są białe i wodniste, jednak zdarza się, że mogą być lekko podbarwione krwią. Ma to związek z silnym przekrwieniem błony śluzowej narządów rodnych w ciąży. Zaczerwienione lub brązowe upławy w ciąży mogą pojawić się już na samym początku. Wówczas zwykle oznaczają one tzw. plamienie implantacyjne i świadczą o zagnieżdżeniu zarodka w jamie macicy.
O czym może świadczyć wydzielina z pochwy w kolejnych trymestrach?
U kobiet w trakcie ciąży dochodzi do wielu istotnych zmian fizjologicznych. Narządy rodne są pod wpływem intensywnego wzrostu stężenia niektórych hormonów. Stają się też wrażliwe. Z tego powodu w trakcie całej ciąży, zwłaszcza po badaniu ginekologicznym, USG dopochwowym albo po zbliżeniach intymnych mogą pojawić się upławy. Natomiast pod koniec ciąży obfite upławy mogą wskazywać na odchodzenie czopa śluzowego, co zapowiada rychły poród.
Jeśli obecność krwi w wydzielinie jest śladowa, nie pojawiają się skrzepy, skurcze ani ból, najprawdopodobniej nie ma się czym martwić. Jeśli natomiast doszło do krwawienia z dróg rodnych, należy pilnie skonsultować się z lekarzem bądź zgłosić do szpitalnego oddziału ginekologicznego.
Upławy w ciąży ─ jak wyglądają i na co wskazują?
Duża ilość prawidłowo wyglądającej wydzieliny pochwowej nie powinna budzić niepokoju przyszłej mamy. Jeśli wydzielina z pochwy jest przezroczysta i ma neutralną woń, w większości przypadków jest to normalne. Inaczej jest natomiast w przypadku obfitych, żółtych lub zielonych upławów w ciąży, które zwykle świadczą o infekcji intymnej. Najczęściej grzybiczej, czyli kandydozy wywołanej przez drożdżaki z rodziny Candida.
Do wizyty u lekarza prowadzącego ciążę powinny więc skłonić bardzo ciemne upławy, jak również te zielonkawe i o nieprzyjemnym zapachu. Warto zgłosić się do lekarza również, jeśli wydzielina z pochwy jest przezroczysta, ale towarzyszą jej inne objawy, np. bóle brzucha, pieczenie podczas oddawania moczu itp.
Upławy podczas ciąży jako objaw infekcji bakteryjnej lub grzybiczej
Infekcje grzybicze u ciężarnych występują dwa razy częściej niż u nieciężarnych. W około 10% przypadków rozpoznaje się je w pierwszym trymestrze ciąży, a nawet w 55% w drugim i trzecim trymestrze. Zdarza się, że kandydozy pochwy w ciąży mają charakter przewlekły i nawracają po zakończeniu leczenia. Nawrotom sprzyjają zmiany hormonalne i immunologiczne oraz zaburzenia równowagi flory bakteryjnej pochwy. Z tych powodów rozwijają się również infekcje intymne pochodzenia bakteryjnego lub wirusowego.
Jak było wspomniane, w przypadku infekcji zwykle upławy w ciąży są bardzo obfite i gęściejsze, mają też ciemniejszą barwę - szarawą, żółtawą, zielonkawą, a nawet brunatną. Często towarzyszy im nieprzyjemny zapach oraz inne objawy, zarówno te w okolicach pochwy, jak i ogólnoustrojowe.
Obfity wydzielina w ciąży jako objaw alergii
Inną przyczyną pojawienia się niepokojących upławów w ciąży jest alergia. Kobiety oczekujące dziecka, pod wpływem działania hormonów, stają się bardziej podatne na uczulenia i nietolerancję, nawet jeśli wcześniej nie doświadczały podobnych problemów. Zmiana płynu do kąpieli lub zastosowanie nowego rodzaju wkładek higienicznych może wywołać objawy podobne do infekcji intymnych ─ nadmierną wydzielinę pochwową, świąd, pieczenie sromu i krocza, również wysypkę. Dlatego w ciąży lepiej nie eksperymentować, a do codziennej pielęgnacji używać wyłącznie kosmetyków już sprawdzonych albo bardzo delikatnych dla skóry.
Wydzielina z pochwy w ciąży ─ rodzaje upławów w ciąży
Rodzaje upławów w ciąży są ściśle związane z ich przyczyną, którą najczęściej stanowią chorobotwórcze drobnoustroje, choć nie tylko:
- Białe, wodniste upławy w ciąży to fizjologiczna wydzielina pochwowa charakterystyczna dla okresu ciąży.
- Żółte upławy w ciąży mogą być skutkiem ubocznym przyjmowania leku z progesteronem.
- Gęste, wodniste upławy pod koniec ciąży świadczą o odchodzeniu czopa śluzowego.
- Serowate, białe upławy w ciąży, którym towarzyszy uczucie świądu, najczęściej są objawem infekcji grzybiczej.
- Pieniące się, żółto-zielone upławy o nieprzyjemnym zapachu mogą świadczyć o rzęsistkowicy. Wskazuje na nią ponadto ból i pieczenie okolic intymnych oraz częstsze oddawanie moczu.
- Białe lub szare wodniste upławy o rybim zapachu pojawiają się w przebiegu bakteryjnej infekcji intymnej w ciąży.
Czy upławy w ciąży wymagają leczenia?
Nieprawidłowe upławy w ciąży wymagają rozpoznania i odpowiedniego leczenia, dlatego nie powinno się ich zwalczać na własną rękę. Mimo iż niektóre preparaty medyczne na infekcje intymne są dostępne bez recepty, lepiej nie korzystać z nich bez zgody lekarza. Nieleczone infekcje mogą być niebezpieczne dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu.
Po zauważeniu niepokojąco wyglądających upławów najlepiej skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę. Jeśli to z jakichś powodów niemożliwe, trzeba umówić się na wizytę ginekologiczną do innego lekarza. Ważne, by nie odkładać konsultacji w czasie i w miarę szybko rozpocząć leczenie. Jeśli oprócz upławów pojawia się krwawienie, silny ból brzucha czy skurcze - należy od razu jechać do szpitala.
Jak prawidłowo leczyć infekcje pochwy w ciąży?
Fizjologiczna wydzielina z pochwy jest zupełnie normalna i potrzebna dla bezpiecznego rozwoju płodu. Jeśli jednak doszło do rozwoju infekcji, należy ją leczyć. W zależności od jej przyczyny (czynnika grzybiczego lub bakteryjnego) lekarz zaleca stosowanie odpowiednich preparatów. Mogą być to środki w postaci globulek dopochwowych, maści, kremów lub tabletek doustnych. Niezwykle ważna na każdym etapie ciąży jest też właściwa dbałość o higienę intymną.
Lek. Marta Dąbrowska
Źródła:
- Choroby współistniejące z ciążą, [w:] “Ginekologia i położnictwo”, tom 1, red. G.H. Bręborowicz,Warszawa 2015, s. 326-348.
- Andrzej Bacz, Zmiany fizjologiczne u kobiet w ciąży, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/77575,zmiany-fizjologiczne-u-kobiet-w-ciazy (data dostępu: 31.07.2023).
- Ewelina Stefanowicz, Upławy, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/263860,uplawy (data dostępu: 31.07.2023).
- Żmudzka Elżbieta, Upławy i infekcje intymne w ciąży, w: Leki i ciąża : bezpieczna farmakoterapia i suplementacja kobiety ciężarnej, s. 215-2020, Kraków 2020.
