Spis treści

 

Zgaga w ciąży - co oznacza?

Obecnie wciąż można usłyszeć, że zgaga w ciąży jest oznaką bujnej czupryny u noworodka i jeśli się często pojawia, to znak, aby przyszła mama kupiła odpowiedni szampon dla dzidziusia. O ile jednak taki kosmetyk z pewnością się przyda, o tyle powiązywanie zgagi w ciąży z owłosieniem dziecka jest tylko starym przesądem, nieprawdziwym zabobonem. Zgaga w ciąży nie zwiększa prawdopodobieństwa, że dziecko urodzi się z gęstymi włosami. 

 

Zgaga w ciąży wynika ze zmian fizjologicznych, wywołanych wzrostem progesteronu (luteiny). Ten żeński hormon płciowy, kluczowy w rozwoju ciąży, spełnia wiele ważnych funkcji, między innymi wywołując rozluźnienie mięśni gładkich organizmu. Dotyczy to także mięśni przewodu pokarmowego, w tym dolnego zwieracza przełyku, który uniemożliwia cofanie się treści żołądkowej do przełyku, oraz odźwiernika, który łączy żołądek z dwunastnicą. 

 

Osłabiona kurczliwość tych mięśni jest przyczyną zgagi w ciąży oraz innych dolegliwości gastrycznych, które nasilają postępujące z miesiąca na miesiąc zmiany fizjologiczne. Powiększająca się macica uciska narządy wewnętrzne, które przesuwają się, zwiększając ciśnienie śródbrzuszne i obniżając perystaltykę żołądka. To sprzyja uciążliwemu uczuciu niestrawności i palenia w przełyku, które u części kobiet może przeminąć dopiero w chwili porodu. 

 

Zgaga w ciąży zwykle ma charakter fizjologiczny, jednak jeśli jest nasilona i towarzyszy jej ból za mostkiem, wówczas można podejrzewać refluks żołądkowo-przełykowy. Ryzyko wystąpienia tej choroby w ciąży zwiększa cukrzyca i otyłość. 

 

Zgaga w ciąży - kiedy się zaczyna?

Zgaga, czyli uczucie palenia lub pieczenia w przełyku, najczęściej połączone z odbijaniem, to jedna z najczęściej występujących ciążowych dolegliwości. Zmaga się z nią nawet 90% kobiet. Zgaga w ciąży ma związek z podwyższonym stężeniem progesteronu, dlatego może pojawić się już na początku I trymestru. Najczęściej jednak staje się dokuczliwa na półmetku, kiedy powiększona macica zaczyna uciskać żołądek. U niektórych ciężarnych zgaga utrzymuje się przez 9 miesięcy aż do czasu szczęśliwego rozwiązania. 

 

Zgaga w ciąży - jak sobie z nią radzić?

Zgagi w ciąży trudno uniknąć. Zwłaszcza, gdy stosuje się niewłaściwą dietę, pełną pikantnych i tłustych potraw. To właśnie sposób odżywiania przesądza o nasileniu lub złagodzeniu uciązliwych dolegliwości. Dlatego w okresie ciąży najlepiej zrezygnować ze wszystkiego, co wywołuje zgagę. To przede wszystkim ostro przyprawione gorące dania, potrawy smażone, ale też napoje gazowane, kawa, herbata, czekolada oraz mięta. 

 

Napar z mięty pobudza pracę żołądka, który produkuje więcej kwasów. Kwasy żołądkowe przy rozluźnionych mięśniach przełyku łatwo się cofają, podrażniając śluzówkę przełyku i wywołując nieznośne uczucie pieczenia. Dlatego na zgagę w ciąży nie pomoże mięta ani też melisa czy rumianek. Zamiast nich lepiej sięgnąć po majeranek, kwiat lipy, jeżówkę purpurową, siemię lniane. 

 

Przy zgadze w ciąży należy uważać nie tylko na to, co się je, lecz również jak się je. Wskazane są małe porcje posiłków, jedzone małymi kęsami bez popijania. Pozycja leżąca i półleżąca sprzyjają cofaniu się treści żołądkowej, dlatego warto jeść posiłki przy stole (a nie na kanapie), a po obiedzie wybrać się na krótki spacer. Umiarkowana aktywność fizyczna w ciąży pozwala złagodzić wiele dolegliwości, między innymi dlatego, że redukuje stres, który często jest źródłem złego samopoczucia. Ponadto obniża ryzyko nadwagi i otyłości, które przyczyniają się nie tylko do zgagi, lecz również wielu innych dolegliwości i problemów zdrowotnych. 

 

W leczeniu zgagi w ciąży najlepiej sprawdzą się domowe sposoby. Dostępne leki w większości nie są zalecane ciężarnym. Wyjątkiem jest choroba refluksowo-porzełykowa, jednak w tym przypadku leczenie farmakologiczne odbywa się zgodnie ze wskazówkami lekarza. Kobieta ciężarna nie powinna przyjmować żadnych medykamentów na własną rękę. 

 

Łagodzenie zgagi w ciąży - domowe sposoby

  • Częste picie wody, która usprawnia transport pokarmów i perystaltykę jelit.

  • Picie na czczo naparu z korzenia imbiru pomaga nie tylko na zgagę, lecz również ciążowe mdłości. 

  • Kleik z siemienia lnianego ma działanie okluzyjne, powleka błonę śluzową przewodu pokarmowego i łagodzi dolegliwości gastryczne.

  • Jogurty, kefiry, maślanki powinny przynieść szybką ulgę. Zawarte w nich bakterie probiotyczne wspierają pracę żołądka, a przy tym wzmacniają odporność organizmu.

  • Garść migdałów na zgagę w ciąży to świetny pomysł. Migdały zmniejszają ilość wytwarzanych kwasów żołądkowych i pomagają utrzymać właściwe pH w przewodzie pokarmowym. 

  • Żucie gumy (np. imbirowej) pobudza produkcję śliny, która neutralizuje kwasy żołądkowe. 

 

Lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

 

H.Murkoff, S. Mazel, Pierwszy rok życia dziecka, Rebis, Poznań 2015, s. 158-159

 

W. Zych, Zgaga, “mp.pl” [dostęp 12.08.2021], 

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50665,zgaga


M. Bryl, Pacjentka w ciąży pod opieką gastroenterologa, “termedia.pl”, [dostęp 12.08.2021], https://www.termedia.pl/gastroenterologia/Pacjentka-w-ciazy-pod-opieka-gastroenterologa,21157.html