Formalności po urodzeniu dziecka – od czego zacząć?

 

Część dokumentów można przygotować jeszcze przed porodem, co zaoszczędzi rodzicom niepotrzebnego stresu i przyspieszy formalności związane z narodzinami. Dokumenty, które można załatwić wcześniej, to m.in. uznanie ojcostwa. Po wyjściu ze szpitala z dzieckiem mama otrzymuje wypis ze szpitala (dziecka i swój), który będzie potrzebny do załatwienia dalszych formalności po porodzie. 

 

W następnej kolejności rodzice dziecka (lub jedno z rodziców) powinni udać się do urzędu stanu cywilnego (USC), aby zgłosić urodzenie dziecka. Należy zrobić to w ciągu pierwszych trzech tygodni od daty porodu. Po zarejestrowaniu dziecka i otrzymaniu numeru PESEL można ubezpieczyć je w ZUS-ie. W pierwszych tygodniach życia dziecka trzeba też załatwić wszelkie sprawy związane z zasiłkiem macierzyńskim i innymi świadczeniami rodzinnymi.

 

Uznanie ojcostwa po porodzie

 

Dokument potwierdzający ojcostwo warto mieć jeszcze przed narodzinami dziecka. Dzięki temu przyszły tata będzie miał do załatwienia mniej formalności po urodzeniu dziecka. W celu uznania ojcostwa należy złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie, w którym mężczyzna stwierdza, że jest ojcem dziecka. Konieczna jest też zgoda matki dziecka na piśmie, jeśli rodzice nie są małżeństwem. Aby uzyskać oświadczenie o uznaniu ojcostwa przed narodzinami dziecka, trzeba dodatkowo dostarczyć do urzędu zaświadczenie od ginekologa, potwierdzające, że partnerka jest w ciąży.

 

Rejestracja dziecka w urzędzie stanu cywilnego

 

Dokumentem potwierdzającym narodziny jest karta urodzenia, w której znajdują się takie informacje jak płeć dziecka czy stan zdrowia dziecka. Dokument ten do urzędu stanu cywilnego przekazuje szpital w ciągu maksymalnie trzech dni od porodu. Dalsze formalności należy załatwić osobiście po opuszczeniu szpitala. Na rejestrację dziecka w USC rodzice mają 21 dni od dnia porodu. Może to zrobić młoda mama osobiście lub ojciec dziecka. Należy zgłosić się do urzędu w miejscowości, w której dziecko przyszło na świat lub do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania rodziców. Narodziny dziecka można również zgłosić online na stronie: https://www.gov.pl/web/gov/zglos-urodzenie-dziecka z pomocą profilu zaufanego.

 

Na tym etapie należy wybrać imię dziecka lub maksymalnie dwa imiona. W ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia można jeszcze zmienić imię. W akcie urodzenia znajduje się też nazwisko dziecka, które maluch otrzymuje po ojcu lub matce, lub po obojgu rodziców. Jeśli rodzice są małżonkami, kwestia ta została ustalona już w dniu zawarcia małżeństwa. W przypadki niesformalizowanej relacji dziecko otrzymuje nazwisko matki lub ojca (jeśli ten dostarczy oświadczenie o uznaniu ojcostwa). 

 

USC sporządza akt urodzenia dziecka oraz jeden egzemplarz odpisu skróconego aktu urodzenia. Odpis potrzebny jest do dopełnienia m.in. takich formalności, jak zgłoszenie wniosków o zasiłki. Jeśli rodzice przegapią termin 21 dni roboczych na rejestrację, imię dla dziecka wybierze kierownik USC. W ciągu 30 dni od momentu wystawienia przez urząd aktu urodzenia dziecko otrzymuje numer PESEL. 

 

Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia w ZUS

 

Zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia w ZUS-ie dokonuje jedno z rodziców w zakładzie pracy, w którym jest zatrudnione. W tym celu należy wypełnić formularz ZUS ZCNA w terminie 7 dni od otrzymania numeru PESEL dziecka. W przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej trzeba zrobić to osobiście w urzędzie. Osoby bezrobotne powinny udać się do urzędu pracy, aby zgłosić fakt pojawienia się noworodka na świecie. 

 

Co jeszcze załatwić po narodzinach dziecka?

 

Lista formalności po porodzie jest długa. Rodzice powinni pamiętać m.in. o tym, żeby:

 

  • zgłosić narodziny dziecka w pracy w ciągu 7 dni od porodu;
  • złożyć wniosek o urlop macierzyński i tacierzyński;
  • złożyć wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego – w ciągu 21 dni po porodzie;
  • złożyć wniosek o 500 plus (a od 1 stycznia 2024 – o 800 plus) – wnioski te przyjmowane są tylko drogą elektroniczną;
  • złożyć wniosek o kosiniakowe, jeśli mama dziecka nie ma prawa do zasiłku (świadczenie to wynosi 1000 zł i wypłacane jest tak długo, jak zasiłek macierzyński);
  • zameldować dziecko w miejscu zamieszkania;
  • zgłosić dziecko do spółdzielni mieszkaniowej;
  • zapisać niemowlę do przychodni – najlepiej zrobić to jak najszybciej, ponieważ około 4.-6. tygodnia życia powinna odbyć się pierwsza wizyta lekarska dziecka;
  • umówić się na wizytę położnej środowiskowej – młodej mamie przysługuje 4-6 takich wizyt w ramach NFZ, pierwsza wizyta odbywa się nie później niż 48 godzin po opuszczeniu szpitala przez matkę i dziecko;
  • złożyć wniosek o „becikowe” – jest to jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 1000 zł na dziecko, wypłacane rodzinom, których dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto; wniosek składa się w urzędzie gminy lub ośrodku pomocy społecznej w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzenia dziecka;
  • zgłosić się do miejscowego ośrodka opieki społecznej w celu uzyskania dodatku z tytułu urodzenia dziecka – pod warunkiem że dochód w rodzinie nie przekracza 504 zł netto na członka miesięcznie.

Do spełnienia większości z powyższych formalności potrzebne będą takie dokumenty, jak: zaświadczenie o odbytym porodzie oraz kopia aktu urodzenia dziecka.

 

Źródła:

  1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20032282255 (dostęp: 17.07.2023).
  2. Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20102171427 (dostęp: 17.07.2023).
  3. Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20140001741 (dostęp: 17.07.2023).
  4. https://www.gov.pl/web/gov/zglos-urodzenie-dziecka (dostęp: 17.07.2023).