Spis treści

Poród przez cesarskie cięcie częstym wyborem Polek

Zanim omówimy szerzej temat bliznowców, warto przedstawić kilka faktów dotyczących cesarskiego cięcia. Poród przez cc dotyczy ponad 40% Polek – na czym dokładnie polega? Jest to chirurgiczna metoda zakończenia ciąży, podczas której lekarz przecina powłoki brzuszne na szerokość około 15 cm, aby wydobyć dziecko z macicy. Powstała rana intensywnie goi się przez pierwsze tygodnie po operacji. Początkowo ma czerwono-różowe zabarwienie, z upływem czasu blednie, stając się coraz mniej widoczna.

Cesarskie cięcie może być planowane np. gdy kobieta nie może rodzić siłami natury z uwagi na różne przeciwwskazania medyczne, m.in.:

  • wady serca,

  • wysokie wady wzroku,

  • przyczyny okulistyczne

  • przyczyny ortopedyczne

  • ciąża mnoga,

  • obciążony wywiad położniczy

  • choroby psychiczne.

Decyzja o przeprowadzeniu cc może zostać podjęta przez lekarza również w trakcie porodu naturalnego, gdy zagrożone jest życie pacjentki lub nienarodzonego jeszcze dziecka. Warto wspomnieć, że położniczo-chirurgiczna metoda rozwiązywania ciąży jest przeprowadzana najczęściej w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Wiedz, że cesarskie cięcie nie jest równoznaczne z koniecznością rozwiązania kolejnej ciąży tą samą metodą – poród naturalny po zabiegu cięcia cesarskiego jest możliwy. W ramach ciekawostki warto wspomnieć, że zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) odsetek ciąż rozwiązywanych przez CC nie powinien przekraczać 15%.

 

Poród przez cc –  gojenie się rany pooperacyjnej. Jak długo goi się blizna po cc?

Gojenie się rany po cesarskim cięciu oraz kształtowanie blizny możemy podzielić na kilka etapów, które obejmują:

  • zapalenie (trwa od 2 do 7 dni po cc),

  • rozrost i angiogeneza (trwają mniej więcej 6-8 tygodni po zabiegu),

  • modelowanie/przebudowa (trwa od 6 miesięcy do nawet 2 lat od czasu poddania się operacji).

W początkowym etapie (zapalenie) biorą udział przede wszystkim makrofagi (wydzielają czynniki wzrostu oraz cytokiny). W kolejnej fazie (rozrost i angiogeneza) dochodzi do migracji i rozrostu komórek różnego typu, w celu naprawy miejsca urazu. W ostatniej (modelowanie) następuje przebudowa blizny po cc (tj. zmiana orientacji włókien kolagenowych i obkurczanie blizny przerostowej). Warto mieć świadomość, że niestety blizna po cesarskim cięciu nie zawsze jest "jasną i płaską kreską".

 

Czym jest i jak wygląda bliznowiec po cesarce? Czynniki ryzyka

Bliznowiec po cc to łagodny rozrost włóknisty skóry, który tworzy się w miejscu blizny tak naprawdę zamiast niej. Blizna keloidowa powstaje z tkanki łącznej włóknistej, często jest twardy i guzowaty, może formować się nawet do kilku miesięcy. Tego typu bliznowiec powstaje na skutek nieprawidłowego gojenia się skóry. Rozwija się powoli (nawet do 12 miesięcy), tylko w nielicznych przypadkach dochodzi do szybkiego powstania keloidu. Warto podkreślić, że pojawienie się bliznowca po porodzie cc nie jest skutkiem błędu lekarskiego, czy niewystarczających umiejętności specjalisty, zszywającego ranę pooperacyjną, jak mylnie sądzi wiele osób. Przyczyny  powstawania bliznowca nie są do końca znane. Dużą rolę odgrywają tu nadaktywne fibroblasty, które produkują zbyt dużo włókien kolagenowych.

Tworzeniu się bliznowców sprzyjają m.in.:

  • uwarunkowania genetyczne,

  • choroby autoimmunologiczne,

  • zaburzenia w unaczynieniu tkanek,

  • schorzenia metaboliczne.

Ryzyko wystąpienia bliznowców jest wyższe u pacjentek z ciemną karnacją (melatronopina może pobudzać metabolizm tkanki łącznej obecnej w skórze).

 

Bliznowiec po cesarskim cięciu – objawy blizny keloidowej

Zastanawiasz się, jakie są typowe objawy bliznowca po cc? Keloid przyjmuje postać guzowatych zmian o nieregularnym kształcie, na których obwodzie można zauważyć charakterystyczne wypustki. W dotyku jest twardy (ze względu na znaczną ilość włókien kolagenowych). Blizna keloidowa może powodować swędzenie i tkliwość skóry. W miejscu jego rozwoju pacjentka może odczuwać także ból. Co ciekawe, gdy keloid przestaje rosnąć, najczęściej nieprzyjemne objawy ustają.

Pamiętaj, że mimo iż bliznowiec nie wygląda estetycznie i może powodować dokuczliwe objawy, nie jest groźny dla zdrowia ani nie stanowi żadnego zagrożenia dla życia kobiety.

 

Bliznowiec a blizna po cesarskim cięciu – różnice

Wiele przyszłych mam nie wie, jakie są różnice między bliznowcem a blizną po cc. Otóż keloid jest wypukły – w przeciwieństwie do blizny po cesarskim cięciu, a ponadto odstaje ponad powierzchnię skóry i ma sino-czerwony, różowy lub fioletowy kolor. Blizna keloidowa większe rozmiary, niż blizna przerostowa, która mogłaby znajdować się w miejscu rany po cesarskim cięciu, gdyby fibroblasty pracowały w prawidłowy sposób. Warto dodać, że blizna po cc nie rozprzestrzenia się poza obręb uszkodzonej skóry, przy odpowiedniej pielęgnacji jest praktycznie niewidoczna (to cienka, biała linia na skórze).

 

Czy bliznowiec po cc może sam zniknąć? Niestety nie

Wiele pacjentek z rozpoznaniem keloidu zastanawia się, czy zmiana czasami całkowicie zanika? Niestety bliznowiec nigdy samoistnie nie zniknie. Chcąc pozbyć się nieestetycznego rozrostu włóknistego skóry, musisz podjąć działanie miejscowe. Z jakim specjalistą warto się skonsultować w tym celu? Rozpoznaniem i leczeniem bliznowców po cc zajmuje się m.in. lekarz dermatolog, który może zaoferować Ci wiele metod usuwania zmian –  jesteś ciekawa, jakie możliwości daje nam współczesna medycyna? Odpowiedź znajdziesz w kolejnym akapicie.

 

Jak usunąć bliznowca po cc? Leczenie bliznowców – laser, żele silikonowe, zastrzyki

Jednym ze sposobów likwidacji bliznowca po cc jest terapia laserowa (CO2), która jest bardzo precyzyjną i zarazem delikatną metodą. Zaawansowane technologicznie urządzenie prowadzi do rozpadu włókien kolagenowych, które jak wspominaliśmy wcześniej, są budulcem keloidu. Dzięki zastosowaniu znieczulenia miejscowego zabieg jest całkowicie bezbolesny i nie wymaga szczególnej rekonwalescencji. Czas naświetlania zależy od rozmiaru zmiany. Po sesji może pojawić się niewielki obrzęki i zaczerwienienie. Są to zupełnie naturalne objawy, które mijają samoistnie w ciągu kilku dni od poddania się zabiegowi.

Decydując się na redukcję bliznowca laserem, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Jedna sesja laseroterapii nie wystarczy, należy poddać się serii zabiegów w ustalonych przez lekarza odstępach czasu. Zwykle usuwanie bliznowca laserem łączy się z terapią kortykosteroidami, co pozwala uzyskać zadowalające rezultaty. Wspomagająco można stosować także opatrunki syntetyczne (błony poliuretanowe, pianki silikonowe), ultradźwięki, światło spolaryzowane.

Część pacjentek korzysta z zastrzyków z kortykosteroidów i interferonu gamma, które zmiękczają i rozjaśniają zmiany. Dobre efekty może przynieść także krioterapia, która polega na wymrażaniu zmienionej tkanki ciekłym azotem. Jak pozbyć się bliznowca inną metodą? Chirurgiczne usuwanie bliznowca. Jednak z uwagi na dość długą i uciążliwą rekonwalescencję, obecnie nie jest to popularna ścieżka leczenia. Znaczną redukcję zmian możesz uzyskać też, stosując olejki, maści i żele z silikonem, które normalizują produkcję kolagenu. Wielu lekarzy decyduje się na łączenie kilku metod leczenia np. zastrzyki z kortykosteroidami+leki.

 

Jak zapobiec powstawaniu bliznowca po cc? Profilaktyka to podstawa

Trzeba zaznaczyć, że znacznie łatwiej jest podjąć działania zapobiegające powstawaniu bliznowców i minimalizujące ryzyko utworzenia się zrostów, niż leczyć istniejące zmiany. Zastanawiasz się, co zrobić, aby przeciwdziałać powstawaniu keloidów po cc? Lekarz powinien zacząć działać prewencyjnie jeszcze na sali operacyjnej m.in. poprzez unikanie zakażenia rany pooperacyjnej i używanie podczas zabiegu środków farmakologicznych, które zapobiegają formowaniu się zrostów. Pacjentka powinna zostać poinformowana przez lekarza jak postępować z blizną po CC, aby uniknąć zrostów pooperacyjnych. Poniżej znajdziesz praktyczne wskazówki, jak krok po kroku pielęgnować bliznę pooperacyjną ze wsparciem specjalistów.

 

Nieestetyczna blizna po cesarce. Jak dbać o bliznę po cesarskim cięciu?

Bardzo ważna jest mobilizacja blizny, która powinna rozpocząć się już podczas połogu. Pamiętaj jednak, że w ciągu 7 dni od operacji (faza pierwsza) nie należy pracować bezpośrednio z blizną, a jedynie okolicą wokół niej np. poprzez drenaż limfatyczny brzucha i kończyn dolnych, co sprzyja szybszemu gojeniu się tkanek. Warto wspomnieć, że drenaż zmniejsza obrzęk pooperacyjny i usprawnia odpływ limfy, zabieg powinien trwać 30-45 minut.

 

W drugim etapie (do 6-8 tygodni po cc) możesz kontynuować drenaż limfatyczny, włączając w niego również samą bliznę. W tej fazie warto wdrożyć także delikatne techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Oddając się w ręce doświadczonego i wykwalifikowanego fizjoterapeuty, możesz spodziewać się pozytywnych efektów mobilizacji blizny. Specjalista powinien nauczyć Cię ruchów i chwytów, dzięki którym możesz dodatkowo pracować nad blizną w domu (najczęściej 2 razy dziennie po 15-20 minut) z użyciem wskazanego środka do leczenia blizn. Część kobiet ma zaburzenia czucia w okolicy blizny, dzięki stymulowaniu tych rejonów systematycznym masażem możesz odzyskać czucie. W tym etapie możesz też korzystać z kinesiotapingu, który odgrywa istotną rolę w profilaktyce tworzenia się bliznowców po cc.

 

W trzecim etapie (od 6-8 tygodni do 2 lat po cc) stosuje się bezpośrednie techniki pracy z blizną pooperacyjną, które są intensywniejsze, niż te we wcześniejszej fazie. Jako że blizna jest już całkowicie wygojona, możemy pracować ze zwiększoną mocą bez obaw o bezpieczeństwo problematycznego obszaru. Wdrażamy m.in. masaż głęboki i terapię manualną FDM (Fascial Distortion Model), która cieszy się popularnością wśród terapeutów na całym świecie. Pomysłodawcą tej metody terapeutycznej jest osteopata Stephen Philip Typaldos.

 

Wciąż bardzo ważna jest samodzielna praca nad blizną w domu. Bez autoterapii efekty mogą nie być tak zadowalające. W tym czasie fizjoterapeuta może już oszacować, czy doszło do wytworzenia się zrostów poprzez próby przesuwania i unoszenia blizny.

 

Dlaczego warto mobilizować bliznę po operacji cesarskiego cięcia? Zalety rozwiązania

Mobilizując bliznę po cięciu cesarskim, możesz też zapobiec przykrym skutkom ubocznym, takim jak duspareunia (ból podczas stosunku seksualnego), obstrukcja związana z zespołem ciasnego jelita i przewlekłe dolegliwości bólowe miednicy. Spotkania z fizjoterapeutą powinny odbywać się co najmniej raz, a najlepiej dwa razy w tygodniu.

 

Miej świadomość, że blizna pooperacyjna, która nie jest poddawana zabiegom, wraz z upływem czasu staje się sztywna. Nawet jeśli z zewnątrz wygląda estetycznie, w głębszych warstwach tak nie jest. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy, że w trakcie procesu gojenia się, tkanki w głębszych warstwach zrastają się ze sobą, co wpływa niekorzystnie na stan skóry w miejscu cięcia (nie jest elastyczna).

Podsumowując, keloidy to przerosłe blizny, które powodują dyskomfort psychiczny i fizyczny. Mogą powodować zaburzenia funkcjonalne, obniżać samoocenę, powodować świąd, uczucia ściągnięcia, dolegliwości bólowe. Na szczęście dzięki profilaktyce możesz zmniejszyć ryzyko powstania bliznowca po cc. Mamy nadzieję, że dzięki naszym praktycznym wskazówkom zredukujesz widoczność blizny pooperacyjnej do minimum i unikniesz rozwoju szpecącego ciało keloidu. Jeśli zmagasz się z bliznowcem, który obniża jakość codziennego funkcjonowania i jest to Twój kompleks, nie zwlekaj i skonsultuj się z jednym ze specjalistów.

lek. Marta Dąbrowska