Skóra noworodka po porodzie pokryta jest mazią płodową. Substancja ta ma znaczenie ochronne oraz odżywcze dla skóry, dlatego nie powinna być zmywana. Należy pozwolić jej się wchłonąć, chyba że większe jej ilości znajdują się w fałdach skórnych. W takim przypadku zmyć należy jej nadmiar za pomocą wacika nasączonego oliwką. 

 

Do kąpieli potrzebne są: wanienka, duży ręcznik, 2 pieluszki tetrowe oraz taca z przyborami toaletowymi, na której powinny znaleźć się waciki i gaziki, bawełniana myjka, preparat do pępka, przegotowana czysta woda, dwie miseczki: jedna zawierająca czystą przegotowaną wodę, a druga przeznaczona na zużyte waciki oraz kosmetyki dla niemowląt: emulsja do kąpieli lub pianka do kąpieli, szampon,  emulsja do ciała oraz krem do okolic podpieluszkowych. Sprawdzoną liną kosmetyków jest  Atoperal Baby Plus przeznaczona do kąpieli, mycia i pielęgnacji dla niemowląt ze skórą wrażliwą, suchą lub atopową. 

Zasady kąpieli noworodka/niemowlęcia:

● Małe dziecko należy kąpać 2-3 razy w tygodniu, aby nie zmywać płaszcza lipidowego. Jeśli starsze niemowlę lubi kąpiele, można kąpać codziennie.

● W dni, kiedy niemowlę nie jest kąpane, należy umyć mu buzię, rączki i narządy intymne odpowiednio do potrzeb. 

● Najlepszą porą na kąpiel jest czas przed karmieniem dziecka oraz przed jego snem. 

● Przed kąpielą należy stworzyć odpowiednie warunki i przygotować niezbędne przybory. Pomieszczenie gdzie będzie wykonywana kąpiel powinno być ogrzane do temperatury 20-24ºC, należy pozamykać wszystkie drzwi i okna, aby nie było przeciągów.

● U noworodka wszystkie czynności należy wykonywać szybko i sprawnie, aby nie dopuścić do wyziębienia dziecka. W ten sposób dziecko szybko polubi kąpiele.

● Przygotować wodę o temperaturze ok. 34-38°C. Podczas pierwszych kąpieli należy sprawdzić, czy dziecko preferuje cieplejszą, czy chłodniejszą wodę. 

● Przygotować 2 czyste pieluszki, jedną rozłożoną na stole lub przewijaku, drugą ułożoną z boku w harmonijkę, na której położone będzie niemowlę oraz ręcznik kąpielowy (położony z boku na stole).

● Umyć dokładnie ręce.

● Oczy powinny zostać umyte przed kąpielą za pomocą płatków kosmetycznych i przegotowanej wody ruchem od zewnątrz do kącika oka – do każdego oka odrębny płatek kosmetyczny.

● Przed włożeniem dziecka do wanienki sprawdzić temperaturę przygotowanej wody, aby nie poparzyć lub nie oziębić dziecka.

● Podczas wkładania albo wyciągania niemowlaka do  lub z wanienki należy być przygotowanym na gwałtowne ruchy dziecka. 

● Nigdy nie wolno zostawiać dziecka samego nawet wówczas, gdy siedzi ono samodzielnie, gdyż może to grozić wypadnięciem z wanienki lub utonięciem dziecka.

● Podtrzymywać niemowlę w kąpieli, dbając o jego bezpieczeństwo.

● Do kąpieli, mycia skóry używać środków przeznaczonych dla niemowląt, posiadające atesty PZH i/lub rekomendacje IMiD. 

● Dobrze jest stosować kosmetyki jednej linii, a ich liczbę ograniczyć do niezbędnego minimum. Powinny one posiadać neutralne lub lekko kwaśne pH dostosowane do skóry niemowlęcia, być bezbarwne i bezwonne, nie podrażniać oczu oraz zawierać surfaktant, emolient i naturalne komponenty. Do mycia skóry można zastosować np. piankę Atoperal Baby Plus, która zawiera nawilżający mocznik, zmiękczający naskórek; L-argininę, która goi i wspomaga regenerację uszkodzonej skóry; biolin – prebiotyk, oraz glicerynę, która umożliwia powstanie naturalnego zapasu wody w skórze.

● W przypadku suchej skóry dziecka powinno się stosować emulsję do kąpieli o działaniu nawilżającym i natłuszczającym, najlepiej na bazie olejów naturalnych. Produktem, który spełnia te wymagania jest emulsja do kąpieli Atoperal Baby Plus, zawierająca TRI-OLI COMPLEX: oleje canola, lniany, sojowy, które zmiękczają i natłuszczają skórę. Emulsja chroni przed przesuszeniem skóry – przeznaskórkową utratą wody.

● Mycie głowy zaleca się 2 razy w tygodniu przeznaczonym do tego szamponem, po czym skórę głowy trzeba wyczesać szczoteczką z naturalnego włosia. Sprawdza się tu szampon Atoperal Baby Plus, który nawilża i pielęgnuje skórę głowy. W swoim składzie zawiera on mocznik i glicerynę oraz środki łagodzące podrażnienia i regenerujące naskórek (biolin, d-panthenol).

● Wycierać niemowlę jego miękkim ręcznikiem, dokładnie osuszając fałdy skórne.

● Uszy umyć przed lub po kąpieli tylko przecierając małżowiny uszne i ujścia przewodów słuchowych za pomocą płatka kosmetycznego. Nie wolno używać patyczków higienicznych do penetracji przewodów słuchowych – uszy oczyszczają się same.

● Dziewczynki należy podmywać z zachowaniem kierunku od góry do dołu osobnymi płatkami kosmetycznymi. Jednym płatkiem należy wykonać tylko jeden ruch od góry do dołu. Można rozchylić lekko wargi sromowe, aby zobaczyć, czy nie zalegają tam resztki kału. 

● U chłopca nie wolno odciągać napletka. Podczas mycia prącia należy delikatnie zmyć mastkę płatkami kosmetycznymi bez odciągania napletka. 

● Kąpiel powinna być zabawą i przyjemnością dla dziecka! Starsze niemowlęta bardzo lubią piankę. Dlatego należy stosować delikatne dermokosmetyki przeznaczone do kąpieli dzieci, zawierające m. in. mocznik i prebiotyk, np. piankę do mycia Atoperal Baby Plus.

● Kiedy skóra jest przesuszona i szorstka, łuszczy się, można zastosować emulsję lub krem do ciała. Emulsja do ciała Atoperal Baby Plus pielęgnuje, nawilża i odżywia skórę. Zawiera olej macadamia, który delikatnie natłuszcza, zmiękcza i wygładza skórę oraz alantoinę, która silnie nawilża. W składzie emulsji jest też alantoina i d-panthenol przyspieszające regenerację naskórka i łagodzące podrażnienia. Natomiast krem Atoperal Baby Plus pielęgnuje skórę, zmniejsza jej szorstkość, przywraca jej właściwe natłuszczenie i pozostawia ją jedwabistą w dotyku. Dzięki zawartości D-panthenolu i alantoiny łagodzi podrażnienia i przyspiesza odbudowę naskórka. W swoim składzie zawiera  naturalną mieszaninę wosku pochodzącego z ziaren jęczmienia, z masłem shea oraz olejem arganowym (SepicalmTM S i Stimu-tex® AS), co łagodzi wrażliwą skórę u dziecka. Zawarty w kremie kompleks ceramidów wspomaga odnowę bariery lipidowej oraz poprawia uwodnienie skóry. 

● Po kąpieli można sprawdzić drożność nosa. Nos ulega samooczyszczaniu, dlatego nie wymaga specjalnej toalety. W przypadku kataru, gdy wydzielina jest szczególnie obfita, można zastosować miękkie kwaczyki z waty do jej usunięcia lub specjalne gruszki i przyrządy do oczyszczania nosa. 

● O higienę jamy ustnej należy dbać od momentu urodzenia. Wnętrze jamy ustnej należy dokładnie obejrzeć pod kątem nalotu i zabarwienia, a następnie przetrzeć dziąsła, język i podniebienie dziecka zwilżonym gazikiem owiniętym wokół palca. Gdy wyrżną się pierwsze zęby mleczne powinno się oczyszczać je dokładnie miękką szczoteczką, którą najpierw należy zwilżyć wodą lub wacikiem. 

● Ostatnim etapem kąpieli jest sprawdzenie paznokci. Najlepiej obcinać je, jak dziecko śpi za pomocą specjalnych nożyczek lub obcinaczek do paznokci dla niemowląt. 

● Po kąpieli należy ubrać dziecko w przygotowane wcześniej dla niego ubranka, wyszczotkować włosy, nakarmić i przytulić.

 

Piśmiennictwo:

  1. Świetliński J. (red.): Neonatologia i opieka nad noworodkiem. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.

  2. Gadzinowski J., Szymankiewicz M., Gulczyńska E. (red.): Podstawy neonatologii. Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej, Poznań 2014.