Spis treści

 

Co może oznaczać szorstka skóra u dziecka?

Skóra dziecka do 3. roku życia jest niedojrzała i wrażliwa. Ze względu na cienką barierę hydrolipidową łatwo traci wodę, przez co staje się sucha i szorstka. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy brakuje właściwej pielęgnacji, a na skórę oddziałują na nią niekorzystne czynniki, np. atmosferyczne. Chłód, mróz i upał mogą szybko stać się przyczyną szorstkiej skóry u dziecka. Negatywnie wpływają na nią również czynniki mikroklimatu, jaki panuje w domu. Za wysoka temperatura i za niska wilgotność powietrza często wywołują problemy skórne u najmłodszych domowników, co zauważa się zwłaszcza w sezonie grzewczym.  

 

Początek jesieni jest okresem newralgicznym, szczególnie dla małych alergików. Alergia na roztocza kurzu domowego, mimo iż całoroczna, nasila się, gdy włączamy centralne ogrzewanie, a ciepłe powietrze roznosi wszędobylski kurz po całym domu. Na jego drobinkach unoszą się nie tylko roztocza, lecz również sierść zwierząt i pyły środków chemicznych, na które uczulonych jest wiele osób. Objawy uczulenia niejednokrotnie obejmują skórę. Oprócz pokrzywki alergia może wywołać przesuszenie, łuszczenie, świąd i zaczerwienienie. Gdy takie zmiany lokalizują się miejscowo w przegubach nadgarstków, łokci i kolan (u dzieci >2. r. ż.), można podejrzewać atopowe zapalenie skóry (AZS, egzema). 

 

Atopowe zapalenie skóry to najczęstsza przewlekła i nawrotowa dermatoza o podłożu alergicznym. AZS jest uwarunkowana genetycznie i związana z działaniem alergenów wziewnych i pokarmowych. Przynosi objawy bardzo podobne do łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS), wywołanego działaniem hormonów (androgenów), a często także grzybów Pityrosporum ovale (Malassezia furfur). W przebiegu ŁZS skóra dziecka jest silnie przesuszona, szorstka, a w odróżnieniu od AZS bardziej się łuszczy i swędzi. Łojotokowe zapalenie skóry daje o sobie znać wcześnie, bo już w 2. tygodniu życia dziecka. Początkowo przybiera postać ciemieniuchy, z czasem roznosi się po całym ciele, pokrywając je żółtawą łuską.

 

Przyczyny szorstkiej skóry u dziecka:

  • niewłaściwa pielęgnacja,

  • niekorzystny mikroklimat w mieszkaniu,

  • odmrożenie wywołane niską temperaturą,

  • przegrzanie, oparzenia słoneczne,

  • alergie wziewne i pokarmowe,

  • atopowe zapalenie skóry, 

  • łojotokowe zapalenie skóry.

 

Dlaczego o szorstką skórę dziecka trzeba odpowiednio zadbać?

Szorstka skóra dziecka nie wygląda dobrze, a przy tym może być bardzo uciążliwa. Przesuszeniu często towarzyszy świąd, który zmusza do instynktownego drapania. To niesie chwilową ulgę, ale zwiększa ryzyko zakażenia czy nadkażenia skóry. Dziecko drapiąc się, uszkadza naskórek, przez co problem tylko się nasila. Zamiast swędzenia pojawia się ból, który łatwiej znieść, lecz trudniej pokonać. Dlatego tak ważna jest odpowiednia pielęgnacja, a czasem nawet leczenie. Alergie, atopowe zapalenie skóry i łojotokowe zapalenie skóry wymagają odpowiedniego postępowania, a przebieg tych chorób powinien nadzorować lekarz. 

 

Jak pielęgnować suchą, szorstką skórę u dziecka?

Szorstka skóra u dziecka jest odwodniona, a często także podrażniona. Trzeba przy tym pamiętać, że ze względu na niezakończony proces różnicowania potrzebuje specjalnej troski. Dlatego głównym celem pielęgnacji szorstkiej skóry u dziecka powinno być minimalizowanie podrażnień i przywrócenie integralności bariery naskórkowej. Jak o to zadbać?

 

Regularne nawilżanie

Sucha skóra u dziecka powinna być nawilżana kilka razy dziennie. To powoli przywrócić jej równowagę hydrolipidową, a także ukoić uciążliwy świąd. Ponadto utrzymanie odpowiedniego nawilżenia ogranicza wchłanianie alergenów przez skórę.

 

Do nawilżania skóry maluchów należy wybrać produkty specjalistyczne, przeznaczone od pierwszych dni życia, jak np. kosmetyki z linii Atoperal Baby Plus. Emulsja do ciała z olejem macadamia niweluje suchość, pozostawiając skórę miękką i gładką. 

 

Kojąca kąpiel

Przy suchej, szorstkiej skórze u dziecka na całym ciele zalecana jest krótka, kojąca kąpiel, w letniej wodzie z dodatkiem krochmalu np. Atoperal Baby Plus, który łagodzi subiektywne uczucie swędzenia. U dzieci z atopowym zapaleniem skóry sprawdzi się pianka do kąpieli Atoperal Baby Plus z probiotykiem (biolin), która myje bez wysuszania i działa korzystnie na objawy AZS. 

 

Ochrona przed podrażnieniami

Szorstka skóra u dziecka wymaga szczególnej ochrony przed czynnikami drażniącymi. To zarówno niekorzystne warunki atmosferyczne, jak i mikroklimatyczne. Dlatego wychodząc z domu, należy ubrać pociechę warstwowo, w przewiewne, bawełniane ubrania, tak aby się nie spodziła, ani nie zmarzła. W zimne dni odsłoniętą skórę ciała zabezpieczamy kremem ochronnym, a latem kosmetykami z filtrami UV. Jeśli szorstka skóra u dziecka pojawia się w wyniku alergii, należy ograniczyć kontakt z potencjalnymi alergenami. Roztocza kurzu domowe osiadają na materacach, zasłonach, dywanach, a także pluszowych zabawkach. Częste wietrzenie pomieszczeń jest wskazane, ale nie obędzie się bez regularnego odkurzania, a niekiedy nawet oczyszczania powietrza specjalnymi urządzeniami z filtrem HEPA.

Lek. Michał Dąbrowski

 

Źródła:

 

D. Jenerowicz, A. Polańska, Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci, “mp.pl”, [dostęp 23.08.2021], https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci 


Pediatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, pod red. A. Radzikowskiego i A. Banaszkiewicz, Warszawa 2008, s. 219-221

 

Zobacz również: